نظامنامه اجرای قانون ثبت شرکتها مصوب خرداد 1310 با اصلاحات بعدی
ماده 1 ـ برای ثبت کلیه شرکت های خارجی و همچنین ثبت شرکتهای ایرانی که باید در تهران ثبت شود دایره مخصوصی در اداره ثبت اسنادتهران به اسم دایره ثبت شرکتها تشکیل خواهد شد.
ماده 2- مهلتی که برای تقاضای ثبت شرکتهای خارجی داده می‌شود از قرار ذیل است:
1 ـ نسبت به شرکتهای خارجی که در تاریخ اجرای این‌نظامنامه به وسیله شعبه یا نماینده در ایران به امر تجاری یا صنعتی و یامالی اشتغال دارند تا 15 مهرماه 1310 و این مهلت ممکن است مطابق ماده 5قانون ثبت شرکتها تا شش ماه دیگر تمدید شود.
2 ـ نسبت به شرکتهای خارجی که از تاریخ 15 خرداد ماه 1310به بعد بخواهند در ایران به وسیله شعبه یا نماینده به امر تجاری یا صنعتی‌یا مالی مبادرت کنند تقاضای ثبت باید قبل از اشتغال به امری که موضوع‌عملیات شرکت است به عمل آید.
ماده 3 ـ ثبت کلیه شعبی نیز که ممکن است شرکت خارجی درایران داشته باشد در دایره ثبت شرکتها به عمل خواهد آمد.
ماده 4 ـ اظهارنامه ثبت هر شرکت خارجی یا شعب آن به‌وسیله شخصی که از طرف شرکت حق امضا در ایران دارد و یا به توسط کسی که‌از طرف شخص مزبور برای این تقاضا وکالت دارد تقدیم خواهد شد.
ماده 5 ـ برای ثبت هر شرکت خارجی تقدیم اسناد ذیل لازم‌است
1 ـ اظهارنامه ثبت.
2 ـ یک نسخه مصدق از اساسنامه شرکت.
3 ـ یک نسخه مصدق از اختیارنامه نماینده عمده شرکت درایران و در صورتی که شرکت چند نماینده مستقل در ایران داشته باشد یک نسخه‌مصدق از اختیارنامه هریک از آنها.
تبصره ـ هرگاه شرکت خارجی شرکتی باشد که شرایط عملیات آن‌به موجب امتیازنامه صحیح و منظمی مقرر گردیده علاوه بر اسناد فوق باید سوادامتیازنامه با تصدیق وزارت امور خارجه مشعر بر صحت آن امتیازنامه نیز تسلیم‌شود.
ماده 6 ـ اظهارنامه ثبت باید به فارسی نوشته شده و دارای‌نکات ذیل باشد
1 ـ نام کامل شرکت.
2 ـ نوع شرکت از سهامی و ضمانتی و مختلط و غیره.
3 ـ مرکز اصلی شرکت و آدرس صحیح آن.
4 ـ تابعیت شرکت.
5 ـ مقدار سرمایه شرکت در تاریخ تقاضا.
6 ـ آخرین بیلان شرکت مشروط بر این که قوانین جاریه و یاعرف تجاری مملکت اصلی شرکت و یا اساسنامه خود شرکت انتشار بیلان شرکت رامقررکرده باشد.
7 ـ در چه محل و در چه تاریخ و در نزد کدام مقام صلاحیت‌دارشرکت تقاضاکننده مطابق قوانین مملکت اصلی خود ثبت شده است.
8 ـ شرکت به چه نوع امر صنعتی یا تجاری یا مالی در ایران‌مبادرت می‌کند.
9 ـ شعب آن در کدامیک از نقاط ایران موجود است.
10 ـ نماینده عمده شرکت در ایران کیست و اگر شرکت چندنماینده مستقل دارد نمایندگان مستقل شرکت در ایران چه اشخاصی هستند.
11 ـ اسم و آدرس صحیح شخص یا اشخاصی که مقیم در ایران‌بوده و برای دریافت کلیه ابلاغات مربوطه به شرکت صلاحیت دارند.
12 ـ تعهد به این که همه ساله یک نسخه از آخرین بیلان‌شرکت را در صورتی که بیلان مزبور مطابق فقره ششم این ماده قابل انتشارباشد به دایره ثبت‌شرکتها بدهد.
ماده 7 ـ سواد اساسنامه شرکت و اختیارنامه نماینده عمده آن‌در ایران و اگر شرکت چند نماینده مستقل در ایران داشته باشد اختیارنامه آن‌نمایندگان وهمچنین آخرین بیلان شرکت باید در مرکز اصلی شرکت به توسط شخص‌یا اشخاصی که از طرف شرکت حق امضا دارند تصدیق گردد.
امضای آن شخص یا اشخاص باید به تصدیق مقامات صلاحیت دارمملکتی که امضا در آنجا واقع شده و نماینده سیاسی یا قنسولی ایران در مملکت‌مزبور و یا نماینده سیاسی یا قنسولی دولت متبوع شرکت در ایران برسد.
ماده 8 ـ برای ثبت شعبه هر شرکت خارجی تقدیم مدارک ذیل‌لازم است
1 ـ اظهارنامه ثبت به فارسی.
2 ـ سواد مصدق سند ثبت خود شرکت در ایران.
3 ـ سواد مصدق از اختیار (نامه) نماینده که مدیر شعبه است.
تبصره ـ ممکن است تقاضای ثبت شعبه در ضمن تقاضای ثبت خودشرکت به عمل آید در این صورت تقدیم سواد مصدق سند ثبت خود شرکت لازم‌نخواهد بود.
ماده 9 ـ اگر علاوه بر نماینده یا نمایندگانی که اسم آنهامطابق ماده 6 با خود شرکت ثبت شده و یا نمایندگانی که مدیریت شعبه راداشته و اسم آنها مطابق ماده 8 در موقع ثبت شعبه به ثبت رسیده است شرکت‌خارجی در ایران نمایندگانی داشته باشد که حق امضا از طرف آن دارند اسم‌نمایندگان مزبور نیز باید ثبت شود معذالک ثبت اسامی مستخدمین جز که حق امضادارند از قبیل محاسب و وکیل و غیره اجباری نیست.
ماده 10 ـ هرگاه یکی از نکات مذکور در فقره 1 و 2 و 3 و 4 و5 و 8 و 10 و 11 ماده شش تغییر یابد این تغییر نیز باید در اداره ثبت اسنادتهران به ثبت برسد.
ماده 11 ـ اگر شعبه جدیدی تاسیس و یا نمایندگان جدیدی معین‌شود تاسیس شعب و یا تعیین نمایندگان مزبور نیز باید در اداره ثبت اسنادتهران ثبت‌شود.
ماده 12 ـ اگر نماینده عمده شرکت در ایران تغییر یابد قائم‌مقام از برای ثبت سمت خود باید اسناد ذیل را به دایره ثبت شرکتها تقدیم‌کند
1 ـ اظهارنامه به‌زبان فارسی که شخصا امضا کرده باشد.
2 ـ سواد اختیارنامه مطابق ماده 7.
ماده 13 ـ کلیه اوراقی که مطابق مواد فوق لازم است به‌تقاضانامه ها منضم گردد باید به فارسی تهیه شده و یا یک ترجمه مصدق از آن‌به فارسی ضمیمه‌آن شود.
ماده 14 ـ در دایره ثبت شرکتها دفتر مخصوصی برای ثبت‌شرکتهای خارجی خواهد بود و شرکتهای مزبور باید در این دفتر به ترتیب تقاضا ودر تحت نمره ترتیبی ثبت شوند.
ماده 15 ـ در دفتر مذکور در ماده فوق باید برای ثبت هر شرکت‌لااقل 4 صفحه سفید تخصیص داده شود و کلیه شعب شرکت که تقاضای ثبت آن‌می‌گردد و همچنین تغییراتی که باید مطابق این نظامنامه به ثبت برسد به‌تدریجی که حاصل می‌شود ذیل ثبت خود شرکت و در صفحات مذکوره فوق ثبت خواهدشد.
ماده 16 ـ علاوه بر صفحات سفیدی که بر طبق ماده 15 مقرراست، برای هر شرکت خارجی باید دوسیه مخصوصی تشکیل داده شود. در دوسیه‌مزبور برای خود شرکت و هریک از شعب آن در ایران یک لفافه تخصیص داده‌خواهد شد. اظهارنامه و هر سندی که ضمیمه آن است در لفاف مخصوص شرکت یاشعبه آن ضبط می‌گردد. پس از آن یک نسخه از هر اظهارنامه دیگری که راجع‌به تغییرات باشد و همچنین کلیه اوراق که راجع به آن شرکت یاشعبه یانماینده آن باشد در دوسیه مزبور و در لفاف مخصوص خود ضبط خواهد شد.
ماده 17 ـ دایره ثبت شرکتها باید برای هر اظهارنامه رسیدی‌با قید تاریخ وصول اظهارنامه بدهد.
ماده 18 ـ پس از ثبت شرکت و هر یک از شعب آن اداره ثبت‌اسناد باید تصدیقی مشعر بر ثبت شرکت یا شعبه آن به تقاضا کننده بدهد. تصدیق‌مزبورباید حاوی مراتب ذیل باشد
1 ـ نام کامل شرکت.
2 ـ نوع شرکت از سهامی و ضمانتی و مختلط و غیره.
3 ـ مرکز اصلی شرکت و آدرس صحیح آن.
4 ـ تابعیت شرکت.
5 ـ مقدار سرمایه شرکت در تاریخ تقاضا.
6 ـ در چه محل و در چه تاریخ و در نزد کدام مقام صلاحیت‌دارشرکت تقاضاکننده مطابق قوانین مملکت اصلی خود ثبت شده است.
7 ـ شرکت به چه نوع امر صنعتی یا تجاری یا مالی در ایران‌مبادرت می‌کند.
8 ـ تاریخ ثبت.
9 ـ امضای مدیر کل ثبت اسناد مملکتی.
تبصره ـ هرگاه تصدیق راجع به ثبت شعبه باشد باید علاوه برمراتب فوق در تصدیق نامه محل شعبه نیز قید شود.
ماده 19 ـ سواد مصدق از تصدیق ثبت هر شعبه شرکت خارجی بایدتوسط اداره کل ثبت به اداره ثبت اسناد محلی که شعبه در آنجا دایر بوده ویا می‌شود ارسال گردد و اگر در آن محل ثبت اسناد نباشد سواد مزبور به دفترمحکمه ابتدایی آن محل فرستاده خواهد شد.
ماده 20 ـ در ظرف یک ماه از تاریخ ثبت هر شرکت خارجی یاشعبه آن، دایره ثبت شرکتها باید مراتب ذیل را به خرج خود شرکت در مجله‌رسمی وزارت عدلیه و یکی از روزنامه های یومیه تهران به تعیین وزارت‌عدلیه منتشر نماید
1 ـ خلاصه اساسنامه شرکت.
2 ـ اسم نماینده عمده شرکت در ایران و اگر شرکت در ایران‌چند نفر نماینده مستقل داشته باشد اسم همه آنها.
3 ـ اسم اشخاصی که از طرف شرکت حق امضا دارند.
4 ـ اسم شخص یا اشخاص مقیم در ایران که برای دریافت کلیه‌ابلاغات مربوطه به شرکت صلاحیت دارند.
ماده 21 ـ مراتب مذکور در ماده فوق باید در یکی از روزنامه‌های محلی نیز منتشر شود که شعبه شرکت در آنجا دایر بوده و یا تاسیس می‌شودو اگر در آن محل روزنامه نباشد این انتشار باید در یکی از روزنامه های‌یومیه تهران و با قید این که مربوط به کدام شعبه است به عمل آید.
انتشارات مذکور در این ماده نیز به توسط دایره ثبت شرکتهاو به خرج خود شرکت به عمل خواهد آمد.
ماده 22 ـ هر شرکت خارجی که اظهارنامه ثبت را با شرایط ودر مواعد مقرره در قانون ثبت شرکتها و این نظامنامه تقدیم نماید از مهلت های‌ذیل بهره مندخواهد شد
الف ـ برای تقاضای ثبت شعب و اسم نمایندگانی که در ایران‌مشغول تجارت بوده و در ضمن اظهارنامه راجع به ثبت خود شرکت نسبت به آنهااظهارنامه تقدیم نشده باشد یک ماه از تاریخ ثبت خود شرکت.
ب ـ برای تقاضای ثبت شعب یا نمایندگانی که ممکن است بعداز ثبت خود شرکت در ایران تشکیل و یا معین گردند یک ماه از تاریخ تشکیل یاتعیین آنها.
ج ـ برای تقاضای ثبت تغییرات حاصله در شعب شرکت یانمایندگانی که در ایران دارد که از آن جمله نماینده عمده شرکت ونمایندگان مستقل دیگرشرکت در ایران است و همچنین برای تغییر شخص یا اشخاصی‌که برای دریافت کلیه ابلاغات راجعه به شرکت صلاحیت دارند دو ماه ازتاریخ تغییر.
د ـ برای تغییرات حاصله در خود شرکت سه ماه از تاریخ تغییر، اگر مرکز اصلی شرکت در آسیا به استثنای شرق اقصی و یا در اروپا و یاآمریکای شمالی باشد و چهار ماه اگر در سایر ممالک باشد.
ماده 23 ـ مقصود از نماینده عمده شرکت خارجی که در قانون‌ثبت شرکتها مذکور است کسی است که شرکت خارجی به او اختیار لازم داده وتعهدات او به سمت نمایندگی شرکت ، تعهدات خود شرکت محسوب می‌شود.
ماده 24 ـ مقررات ماده 7 در مورد بیلان سالیانه شرکت نیزکه مطابق فقره دوازده ماده شش این قانون باید همه ساله به دایره ثبت‌شرکتها تسلیم شود رعایت خواهد شد.
ماده 25 ـ ثبت شرکتهای ایرانی باید مطابق مقررات قانون‌تجارت به عمل آید و در مورد شرکتهای ایرانی که در 15 خردادماه 1310 به ثبت‌نرسیده باشند مطابق ماده دوم قانون ثبت شرکتها تا آخر شهریور ماه 1310 برای‌ثبت مهلت داده خواهد شد. این مهلت ممکن است مطابق ماده مزبور تمدیدشود.
ماده 26 ـ مراجعه به دفاتر ثبت شرکتها اعم از ایرانی وخارجی برای عموم مردم آزاد و هر ذی نفعی می‌تواند از مندرجات آن سواد مصدق‌تحصیل کند.
ماده 27 ـ شرکتهای بیمه عمر اعم از ایرانی و خارجی‌نمی‌توانند در ایران اقدام به عملیات نمایند مگر این که قبلا از دولت تحصیل‌اجازه کرده و بعد به ثبت رسیده باشند.
ماده 28 ـ شرکتهای بیمه از هر قبیل و اعم از ایرانی وخارجی مکلفند کلیه قراردادهای مربوطه به بیمه را به زبان فارسی یا باترجمه به زبان فارسی تنظیم نمایند و در مقابل بیمه شدگان ایرانی فقط متن‌فارسی سندیت خواهد داشت.
مفاد این ماده در مورد قراردادهای بیمه ای رعایت خواهد شدکه از اول اسفندماه 1310 به بعد منعقد گردد.
ماده 28 مکرر ـ قراردادهای بیمه بحری که در ایران صادر ولی‌وجه آن در صورت حدوث خسارت باید در خارجه پرداخته شود تابع ماده قبل‌نبوده و قراردادهای مذکور را می‌توان به زبان غیر فارسی صادر نمود.
ماده 29 ـ مادام که برای شرکتهای بیمه نظامنامه مخصوصی‌مقرر نشده است ثبت شرکتهای مزبور به استثنای شرکتهای بیمه مطابق مقررات‌قانون ثبت شرکتها و این نظامنامه خواهد بود.
ماده 30 ـ حق الثبت شرکتها که به موجب ماده 10 قانون ثبت‌شرکتها اخذ می‌شود باید در حین تسلیم اظهارنامه تادیه گردد.
مواد 31 و 32 ملغی شده.
ماده 33 ـ این نظامنامه از تاریخ 15 خردادماه 1310 به موقع‌اجرا گذاشته خواهد شد.
ماده 34 ـ شرکتهای منعقده بین کسبه جز که اطلاق تاجر به‌آنها نمی‌شود و مطابق مقررات نمره 7044 مورخ 15 خرداد 1311 وزارت عدلیه‌تشخیص و تعیین شده‌اند در عداد شرکتهای تجارتی نبوده و به عنوان قراردادمطابق مقررات قانون ثبت اسناد در دفاتر اسناد رسمی باید به ثبت برسد.
ماده الحاقی ـ در مورد شرکتهای فرعی که از طرف یک شرکت‌تشکیل داده می‌شود، اگر اکثریت سهام شرکتهای فرعی متعلق به شرکت اصلی‌است هر شرکت فرعی از حیث ثبت در حکم شعبه شرکت اصلی خواهد بود.
در صورتی
